Vrijheid en expert zijn

Rianne is net gepromoveerd en heeft meteen een mooie onderzoeksbaan in het bedrijfsleven aangeboden gekregen. Ze komt bij mij omdat ze bewuster wil kiezen en richting geven aan loopbaan om niet langer door te kabbelen in het geijkte, gegeven pad. Ondanks de grote successen van de afgelopen maanden met haar promotie en vervolg-baan twijfelt ze sterk aan haar eigen capaciteiten. Zo zegt ze: “50% van mijn proefschrift was wel goed, maar van de andere helft vraag ik me af wanneer ze uitvinden dat het niet zo geweldig is?” Ze denkt daarbij: “Anderen zijn toch beter dan ik.”

Om te beginnen maken we een mindmap over haar onzekerheid. Die speelt met name op in de directe interactie met collega’s, als ze tussendoor geen tijd heeft gehad om na te denken. Het maakt haar onzeker dat anderen denken dat zij expert is: ze is bang zich te vergissen, zeker als anderen denken dat zij het beter weet. Ze voelt zich pas expert als ze meer kennis heeft over het onderwerp. Dat is een onprettige vicieuze cirkel voor haar zelfvertrouwen.

Als ik Rianne weer ontmoet, vraag ik hoe het is als ze zelfvertrouwen zou hebben. Als de onzekerheid wegvalt en Rianne zich ontspannen in haar expertise voelt, valt een enorme druk weg. Wat een bevrijding! In wat voor situaties ervaart ze deze vrijheid precies? Als ze aan iets nieuws begint dat ze (van zichzelf) nog niet hoeft te kunnen en waarin ze als het ware toestemming heeft om een beginneling te zijn. Wanneer ze dat gevoel voor het laatst heeft gehad kan ze zich niet meer herinneren. Ik spoor haar aan om dit gevoel van vrijheid nader te onderzoeken. Wat maakt dat ze zich vrij voelt? “Als ik me niet hoef te vergelijken met anderen.” zegt ze voorzichtig: “Die kunnen het namelijk altijd beter dan ikzelf…”

Ik maak deze redenering af naar de consequentie van die opmerking. Zich vergelijkend met anderen gaat Rianne zelf de competitie met die ander aan, en daarbij geeft ze zich bovendien eerst eens een achterstand met haar gevoel over expert zijn. Zo creëert ze in feite haar eigen onvrijheid. Wat zou er gebeuren als ze die competitie om te beginnen gewoon eens niet aangaat? Dat is moeilijk, want het gebeurt heel snel en onbewust. Maar oh, wat zou het heerlijk zijn… Wanneer heeft ze voor het laatst zich zo gevoeld? Afgelopen zondag toen ze een heerlijke vrije dag had en lekker buiten rondgefietst heeft: competitie-gedachten waren in geen velden of wegen te bekennen, ze voelde rust en vrijheid. Dan komt plots het inzicht: “ik ben goed zoals ik ben!” lacht ze. Ze denkt dit niet alleen, ze voelt het ook, dat is aan haar hele gestalte te zien.

Op basis van deze zelfwaardering verandert Rianne een aantal concrete dingen in haar werk: ze gaat een dag minder werken en werkt een dag per week vanuit huis. Dat levert alvast veel rust en vrijheid op. Het wordt haar steeds duidelijker wat ze zelf wil. Natuurlijk lukt het niet meteen om die zelfwaardering altijd vast te houden. Het is een nieuwe vaardigheid die ze net geleerd heeft en nog verder moet oefenen. Na een paar maanden hebben we nog een laatste gesprek om het coachtraject af te ronden. We merken allebei op dat Rianne steeds sneller haar zelfwaardering weer kan oppakken en dat ze hem steeds minder snel verliest.

(De naam Rianne is gefingeerd.)

Tags: , , , , , , , , ,

Did you like what you read?

Fill in the fields below and receive updates on new posts.

    You will receive my monthly inspiration and advice in your mailbox. You can easily unsubscribe at any time. See also the Privacy Statement.
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
2 antwoorden
  1. Klaartje Jaspers
    Klaartje Jaspers zegt:

    indirect, maar wellicht toch relevant: Recursive Processes in Self-Affirmation: intervening to close the minority gap, Cohen et al.,Science, vol. 324, waarin oa aandacht voor simpele technieken om voor werk zelfwaardering te verhogen, cq resultaten te verbeteren. American Scientist (?) had er n webdossier over, oa met artikel Ed Yong.

    Succes!

    Beantwoorden
  2. Claartje
    Claartje zegt:

    Dankjewel voor de tip, Klaartje! Het artikel van Cohen et al. staat hier: https://ed.stanford.edu/sites/default/files/recursive_processes_final_science.pdf. Hoewel het in dat onderzoek gaat om de minderheid van Afro-Amerikaanse studenten, heb je gelijk dat de basis van de gedachtegang ook algemeen lijkt te gelden. Cohen et al. tonen aan dat ogenschijnlijk subtiele, kleine psychologische interventies, zoals “self-affirmation” en reflectie op je persoonlijke waarden, niet alleen stress verminderen en je zelfbeeld verbeteren, en daardoor ook verder een groot positief effect kunnen hebben op je academische prestaties op langere termijn.

    Ed Yong schrijft over vondsten op dit gebied a.d.h.v. academisch succes van vrouwen in de natuurkunde n.a.v. oefeningen in zelfwaardering, inclusief een voorbeeldoefening, o.a. hier: http://blogs.discovermagazine.com/notrocketscience/2010/11/25/15-minute-writing-exercise-closes-the-gender-gap-in-university-level-physics

    Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *